Wat is dwangmatig gedrag?
Ieder mens kent een zekere mate van dwangmatig gedrag: een paar keer controleren of het gas echt uitgedaan is of niet op de randen van de stoeptegels lopen. Als dit gedrag veelvuldig en langdurig voorkomt en iemand ernstig beperkt wordt in het alledaagse leven, spreken we van een dwangstoornis.
Een dwangstoornis kan bestaan uit dwanggedachten (obsessies) en/of dwanghandelingen (compulsies).
Obsessies zijn terugkerende, storende en ongewenste gedachten die iemand niet van zich af kan zetten. Zo kan iemand de gedachte krijgen dat hij een ernstig ongeluk heeft veroorzaakt of dat hij iemand iets aandoet. Deze gedachten leveren veel onrust en stress op, al weet iemand rationeel dat deze gedachten niet op waarheid berusten.
Compulsies zijn handelingen die iemand moet uitvoeren van zichzelf, zoals het aantikken van objecten, het uitspreken van woorden of het recht leggen van voorwerpen. Smetvrees, teldwang, controledwang of verzameldwang vallen hier onder. Deze handelingen geven op dat moment even rust, maar even later begint hetzelfde proces opnieuw.
Een dwangstoornis kan zowel bij kinderen als volwassenen voorkomen. Mogelijke oorzaken zijn een verhoogde aanleg, het meemaken van ingrijpende ervaringen of langdurige stress.
Gevolgen in het dagelijks functioneren
Als je last hebt van een dwangstoornis, heeft dit grote gevolgen voor jouw dagelijks leven. De dwang beheerst je leven: je kunt er niet los van komen. Als je dwanggedachten hebt, kun je zo bang worden dat je anderen iets aandoet, dat je niet meer naar buiten durft. In het geval van dwanghandelingen, heb je misschien zoveel rituelen ontwikkeld voordat je je huis kunt verlaten, dat het uren duurt voor je daarmee klaar bent.
Als je jouw dwang niet kunt uiten, kun je heel angstig worden, in paniek raken en het gevoel krijgen dat je de controle over de situatie kwijt bent.
Danstherapie bij dwangmatig gedrag
In danstherapie staat niet het praten centraal, maar het ervaren en handelen. De danstherapeut kijkt samen met jou naar de momenten waarop de dwang het hevigst is. Wat gebeurt er op dat moment met jouw lijf? Waar ervaar je spanning? Welke gedachten heb je? Welke emotie staat op de voorgrond? Je gaat merken op welke manier jouw gedachten, jouw handelingen en jouw emoties met elkaar samenhangen en dat je hier invloed op kunt uitoefenen. In rollenspellen of andere speloefeningen kun je oefenen met andere manieren van reageren als de spanning hoog oploopt. Zo kun je ervaren dat de angst en dwang niet de baas over jou zijn, maar dat jij zelf de regie kunt voeren.
Behandeltraject en werkwijze
Danstherapie bij dwangmatig gedrag kan individueel of in groepen gegeven worden. In sommige gevallen is de therapie ambulant, maar ook in een (dag)kliniek is dit mogelijk.
Om ervoor te zorgen dat je het aangeleerde nieuwe gedrag ook in de thuissituatie kunt toepassen, werkt de danstherapeut vaak met opdrachten die je thuis kunt oefenen of met zelf-evaluatielijsten. Omdat iedere dwang weer anders is, zal de therapeut oefeningen op maat voor jou aanbieden.
Meer informatie
Herken je jezelf of een naaste in bovenstaand verhaal? Kan danstherapie iets voor je betekenen? Zoek hiereen danstherapeut in jouw buurt. Wil je weten of jouw zorgverzekering danstherapie vergoedt, kijk dan hier.
Neem ook eens een kijkje op de website van de Angst, Dwang en Fobie stichting: http://www.adfstichting.nl/Dwang.aspx of bekijk het volgende filmpje op YouTube over leven met een dwangstoornis: