Wat is een bipolaire stoornis?
Een bipolaire stoornis wordt ook wel manisch-depressieve stoornis genoemd. Ieder mens kent periodes van pieken en dalen, maar bij een bipolaire stoornis zijn deze stemmingen ernstig ontregeld en liggen de pieken en dalen extreem ver uit elkaar. In een manische periode voelt iemand zich erg energiek, uitbundig en uitgelaten of juist nerveus en prikkelbaar. Een depressieve periode daarentegen kenmerkt zich door somberheid en lusteloosheid, zonder aanwijsbare aanleiding of oorzaak.
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar wel goed te behandelen.
Gevolgen in het dagelijks functioneren
Als je een bipolaire stoornis hebt, hebben de stemmingswisselingen een grote invloed op jouw dagelijks functioneren. In een manische periode kun je rusteloos en overactief zijn. Jouw behoefte aan slaap kan afnemen en het denken en de spraak kunnen versnellen. Omdat je jezelf in een manie makkelijk overschat, leidt dit soms tot risicovol of onverantwoord gedrag. Je kunt dan bijvoorbeeld te veel geld uitgeven, gevaren onderschatten of ontremd raken op het gebied van seks, alcohol of drugs. In sommige gevallen gaat een manische periode over in een psychose.
In depressieve periodes kun je de neiging hebben om jezelf af te zonderen of kun je heel vermoeid raken door gewone alledaagse taken als douchen of boodschappen doen. Ook kun je beheerst worden door negatieve of sombere gedachten.
De dagelijkse routine is zonder regulerende medicatie moeilijk vol te houden bij een bipolaire stoornis. Taken als school, studie of werk zijn lastig te volbrengen omdat je bij een manische periode afgeleid raakt of je juist zo extreem op je taken stort, dat je oververmoeid raakt. In een depressieve periode kun je de energie en de belangstelling er niet of nauwelijks voor opbrengen.
In veel gevallen maakt juist de omgeving zich grote zorgen over jouw gedrag, terwijl je zelf de ernst van je stemmingswisselingen wel mee vindt vallen. Ook dat is een onderdeel van het ziektebeeld.
Danstherapie bij een bipolaire stoornis
In danstherapie staat niet het praten centraal, maar het ervaren en handelen. Omdat een bipolaire stoornis niet geneest, zal de danstherapeut je vooral begeleiden in het accepteren van jouw ziekte en jouw omgang ermee.
Je kunt in danstherapie onderzoeken wat precies de waarschuwingssignalen zijn voor het omslaan van een stemming. Wat voel je in je lijf vlak voordat je manisch of depressief wordt? Waar voel je dat precies? Veel mensen zijn niet zo gewend om naar hun lichaam te luisteren. In danstherapie kun je (soms letterlijk) even stilstaan bij de signalen die het lichaam geeft, zodat je beter in staat bent om deze signalen serieus te nemen en ernaar te handelen. Bij een depressieve periode is het van belang om juist actief te zijn. In danstherapie kun je door middel van oefeningen (bijvoorbeeld op het gebied van beweging en spel) jouw lichaam in beweging zetten, waardoor activerende processen op gang komen. Ook muziek maken of beluisteren kan een belangrijk hulpmiddel zijn om je stemming te beïnvloeden.
Ook kun je oefenen met het aangeven van jouw grenzen, zodat je niet te veel stress of druk ervaart en jouw stemming gelijkmatiger blijft. In rollenspellen kun je leren hoe je op een goede manier ‘nee’ zegt tegen druk van buitenaf en hoe je daarbij stevig en overtuigend overkomt. In dans en beweging kun je ervaren hoe je ruimte kunt innemen of hoe dichtbij je een ander laat komen. Je kunt jouw ervaringen en emoties symboliseren, waardoor je er weer op een andere manier naar kunt kijken.
Behandeltraject en werkwijze
De danstherapeut zal eerst zo goed mogelijk in kaart brengen welke klachten je precies hebt bij de bipolaire stoornis: heb je meer depressieve of juist manische periodes en hoe snel wisselen deze stemmingen zich af? De danstherapie bij een bipolaire stoornis gaat vaak samen met medicatie om je stemmingen meer in balans te brengen.
Danstherapie kan individueel of in groepen worden aangeboden. Het lotgenotencontact en ervaringsverhalen horen, is vaak van grote meerwaarde.
Omdat het beloop van een bipolaire stoornis per persoon zo verschillend kan zijn, kan ook de behandelduur erg uiteenlopen.
Wanneer is danstherapie niet geschikt? Wanneer u ernstig verward of angstig bent door waandenkbeelden of een (beginnende) psychose, is vaktherapie nog niet geschikt.
Meer informatie
Herken je jezelf of een naaste in bovenstaand verhaal? Kan danstherapie iets voor jou betekenen? Zoek hier een danstherapeut in jouw buurt. Wil je weten of jouw zorgverzekering danstherapie vergoedt, kijk dan hier.
Kijk ook eens op de website van de Vereniging voor Manisch Depressieven en Betrokkenen: http://www.vmdb.nl/ of bekijk het filmpje op YouTube van Psychose.net over psychosegevoeligheid, manie en depressie.